Bugün sizlere, çoğu bilgisayarda ve sunucuda bulunan PCIe’nin ne olduğunu, detaylı bir şekilde açıklayacağız. Öğrenmeden ayrılmayın!
PCIe yani, Perpheral Component Interconnect Express aslında bilinenin aksine bilgisayarların dahili bileşenlerini (parçalarını) direkt olarak birbirine bağlamaya yarar. Ayrıca, oldukça yüksek hızlı bir arayüz biçimidir.
CPU, GPU, SSD, Ağ Kartları ve diğer genişletme kartları gibi parçalar arasında verileri iletir. Sürekli iletişim halindelerdir. Tarihler 2003’ü gösterdiğinde “PCI’ın” yerini alan Express modeli, günümüzde hala kullanılmakta. Çünkü bu sistem, daha verimli ve hızlı bir şekilde çalışmakta.
Biraz da mimari yapısına girelim
PCIe parelel olarak veri iletmez, direkt olarak seri bir şekilde ileti gerçekleştirir. Yani bundan anlayacağınız üzere, kendine ait bağımsız bir veri iletim hattı mevcut. Her bir PCIe hattı, içi çift veri yolunu barındırır. Bir tanesi, veri gönderir. Diğeri ise veri alır. Tek bir hatla başlayıp 32 hatta kadar genişleyebilir. Bunlar: x1, x4, x8, x16 ve x32 olarak ayrılır. Mantıken x32, x16’dan çok daha fazla veri taşır.
Versiyonları ve hız sonuçları
PCIe’nin de bir çok farklı versiyonu bulunur. Tıpkı USB 3.0, USB 2.0 gibi. Her bir yeni sürüm, çok daha hızlı veri aktarımı gerçekleştirir. Örneğin, PCIe 1.0, 2.5 Giga Transfers per second (GT/s) hızında çalışır. Fakat PCIe 5.0, 32 GT/s hızına kadar çıkabilir. PCIe 6.0 ise, GT/s gibi aşırı derecede beklenmedik hızlarda çalışabilir.
Ayrıca, bilinmeyen bir bilgiyi paylaşalım. Her bir PCIe geriye dönük uyumluluklara sahip. Yani, eski bir PCIe, yeni nesil bir yuvaya takıldığında çalışacaktır. Fakat hızları bir nebze düşecektir. (İyi donanım özelliklerine sahip olan bir bilgisayara, uyumlu olan fakat eski bir anakart takmak gibi.)
Birçok farklı parça ile uyumluluk içerisinde çalışan PCIe, kişisel bilgisayarlardan sunuculara kadar kullanılabiliyor. Mesela bir örnek verelim. Çok yüksek hıza sahip olan NVMe SSD’ler, grafik kartları ve yüksek bant genişliği isteyen veri merkezi uygulamaları, PCIe’nın karşıladığı hızdan yararlanır.
PCIe gerekli midir?
Düşük gecikme, yüksek esneklik ve yüksek bant genişliği gibi birçok avantajı bünyesinde bulunan PCIe, yukarıda bahsedilen bilgiler ile birlikte çoğu bilgisayarın ve sunucunun olmazsa olmaz parçasıdır.
