Linux, açık kaynaklı ve ücretsiz bir “işletim sistemi çekirdeğidir.” 1991 yılında ilk kez Linus Torvalds tarafından geliştirilmeye başlanan bu işletim sistemi çekirceği, Unix tabanlı sistemlerden ilham alınarak yazılmıştır. Linux, günümüzde diğer işletim sistemlerine azınlık tarafından kullanılmakta. Fakat, sunucu ortamlarında ve bulut platformlarda oldukça yaygın bir şekilde kullanılmakta. Örneğin, kişisel bilgisayarlarda hangi işletim sisteminin daha popüler olduğunu inceleyelim:
- Windows: Yüzde 72
- macOS: Yüzde 15
- Linux: Yüzde 4
- ChromeOS: Yüzde 2
- Diğer: Yüzde 6
Esnek ve özelleştirilebilen bir platform olan Linux’un, en temel avantajlarından iki tanesi ücretsiz ve açık kaynak kodlu olması. Bu iki avantaj, kullanıcıların sistemlerini kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabilmesine olanak sağlıyor. Linux, sanılanın aksine sadece bir çekirdekten ibaret değil. Çekirdek, donanım ve yazılım arasındaki iletişimi/etkileşimi sağlar. Fakat bir işletim sisteminin tam anlamıyla çalışabilmesi için grafik arayüzü, dosya sistemleri ve çeşitli yazılımlar gibi bileşenler gereklidir. Linux, söz konusu bileşenleri farklı kombinasyonlarla birlikte birçok dağıtıma sunar.
Linux Dağıtımları Nelerdir?
Linux çekirdeği üzerine kurulu olan işletim sistemlerinin hepsine, “Linux dağıtımları” denir. Bahsi geçen dağıtımlar, kullanıcı deneyimlerine göre özelleştirilmiş ve yapılandırılmış sistemlerdir. Birden fazla olan dağıtımlardan her biri, Linux çekirdeğini kullanırken kendine özgü bir yapıyı taşır. Paket yönetim sistemleri, grafik arayüzleri ve araçları ile birbirinden ayrılır. Mesela, Ubuntu gibi…
Ubuntu
Ubuntu, en popüler Linux dağıtımlarından bir tanesidir. Ve yeni başlayanlar için oldukça basit bir arayüze sahiptir. Ubuntu, Debian tabanlı bir sistemdir ve çok geniş bir topluluk desteğine de sahiptir. Her altı ayda bir yeni sürümü yayınlanır ve her iki yılda bir uzun süreli destek (LTS) sürümü yayınlanır. Ubuntu, hem masaüstü kullanıcılarına hitap ederken, sunucu ortamlarına da hitap eder. Yazılım merkezi aracılığıyla çeşitli uygulamaların kolayca kurulmasını sağlar.
Fedora
Fedora, Red Hat tarafından desteklenen bir dağıtımdır. Oldukça yenilikçi teknolojileri test etmek ve hızlı güncellemeler almak isteyenler için ideal bir dağıtım. Fedora, yazılım paketlerini RPM formatında sunar ve güncel yazılım sürümlerine her zaman erişim sağlar. Ayrıca Fedora, sunucularda ve bulut platformlarda aktif bir şekilde kullanılır.
Debian
Debian, Ubuntu ve Fedora’ya kıyasla en eski ve en sağlam dağıtımlardan biridir. Debian’ı en büyük yapan özellikleri, kararlılığı ve güvenilirliği. Debian, birçok farklı mimariye destek sunabilir ve çok geniş bir yazılım deposunu barındırır. Birçok dağıtım, Debian tabanlı olarak geliştirilmiştir. (Ubuntu buna dahil.)
Arch Linux
Arch Linux, diğer dağıtımlara göre daha minimalist ve özelleştirilebilir bir dağıtımdır. Kullanıcılara sistemlerini sıfırdan kurma ve yapılandırma gibi çeşitli imkanları sunar. Yeni başlayan kullanıcılar için biraz zorlayıcı olabilir. Fakat ileri düzey kullanıcılar için çok büyük bir kullanım özgürlüğü sunar. Bu dağıtım, sürekli güncellenen bir sisteme sahiptir ve en yeni yazılım sürümlerini de içerir.
CentOS
CentOS, RHEL (Red Hat Enterprise Linux) tabanlı bir dağıtımdır, sunucu ortamları için idealdir. Kurumsal kullanıcılar için tıpkı Debian gibi kararlı ve uzun vadede destek sağlar. CentOS, ücretsiz bir dağıtımdır. Buna rağmen, ticari düzeyde fazlasıyla güvenirlilik sağlar. Sunucu yönetimi için idealdir.
Linux’un Avantajları Nelerdir?
Linux dağıtımlarının en büyük avantajları, esnekliği ve özelleştirilebilirliğidir. Kullanıcılar, sistemin hangi bileşenlerinin yükleneceğine ve nasıl yapılandırılacağına kendileri karar verir. Bunların yanı sıra Linux, diğer işletim sistemlerine kıyasla çok daha güvenli bir sistemdir. Açık kaynaklı yapısı, güvenlik açıklarının hızlıca tespit edilip düzeltilmesine olanak tanır. Ayrıca Linux, düşük donanım gereksinimleri sayesinde eski bilgisayarlarda bile yüksek performanslı çalışır.
Linux, yukarıda da bahsettiğimiz gibi sunucu tarafında çok yaygındır. Örneğin, web sunucuların büyük bir kısmı Linux tabanlıdır. Bunun en basit nedeni, Linux’un stabil ve güvenilir bir yapı sunması. Ücretsiz olmasıyla birlikte büyük veri merkezlerinde maliyet tasarrufu sağlar. Ekstra olarak Linux, geliştirici ortamında da popülerdir. Çünkü, çok sayıda programlama dili ve araç desteği sunmaktadır.
Özetle Linux, açık kaynak kodlu ve esnek yapısıyla birlikte hem bireysel kullanıcılar hem de işletmeler için ideal bir işletim sistemidir. Birden fazla dağıtımla, kullanıcı deneyimine uygun seçenekler sunar. İster bir masaüstü bilgisayarı, ister bir sunucu yönetin. Linux size her zaman özelleştirilebilir ve güvenilir bir platform sunar.
